هر ساله در جهان کارگران زیادی دچار حوادثی میشوند که به کشتهشدن یا از کار افتادگی تعداد زیادی از آنها منجر میشود. واقعیت این است که هرگونه حادثه ناشی از کار حتی اگر کوچک و جزیی باشد، موجب درد و ناراحتی فرد حادثهدیده و اعضای خانواده او میشود. هرچه حادثه شدید باشد و منجر به مرگ یا از کارافتادگی...
به گزارش پایگاه خبری همراز نیوز به نقل از روزنامه همدلی، به گواه آمارها طی سالهای گذشته حوادث و سوانح ناشی از کار در ایران فزونی یافته است. این همه در شرایطی است که سرعت واگذاری صنایع و کارخانههای بزرگ و کوچک به بخش خصوصی شدت بشتری گرفته است. اختلاف آماری بین پزشکی قانونی و وزارت کار سبب شده که همواره آمارهای مربوط به حوادث ناشی از کار در کشور دو رقم متفاوت باشد و این کار را برای ارائه یک گزارش شفاف دشوار می سازد.
آمارهای رسمی پزشکی قانونی کشور از جانباختگان حوادث کار طی 10 سال از ابتدای سال 1387 تا پایان سال 1396 رقم نگران کننده ای 15 هزار و 997 نفر را نشان می دهد و حاکی از آن است که به طور میانگین سالانه حدود یکهزار و 600 نفر با تعریف پزشکی قانونی در حوادث هنگام کار جان می بازند.
اگر چه آمار مقایسه ای یک دهه ای از سوی وزارت کار وجود ندارد تا از قلم افتادگان تعریف این وزارتخانه از حوادث کار مشخص شود، ولی آمار سال 96 تفاوت سرگردان کننده را نشان می دهد. در حالی که بر اساس آمارهای پزشکی قانونی کشور در سال گذشته یکهزار و 675 نفر بر اثر حوادث کار جان خود را از دست دادند، در گزارشی که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر کرده، تعداد فوتیهای ناشی از حوادث کار در این سال 843 نفر اعلام شد.چنین اختلاف آماری حدود 50 درصدی در تمام سالهای اخیر بین آمارهای پزشکی قانونی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی وجود داشته است، اختلافی که ریشه در تفاوت تعریف حوادث کار بین این دو نهاد دارد.
براساس گزارش پزشکی قانونی تهران با سه هزار و 371 فوتی رکورددار حوادث ناشی از کار در کشور است و اصفهان با هزار و 383 و خراسان رضوی با 880فوتی ثبت شده در جایگاه بعدی قرار دارند. این 3 استان در مجموع 5هزار و 634 نفر از تلفات را به خود اختصاص دادند. همچنین استانهای کهگیلویه و بویراحمد با 74، ایلام با 111 و خراسان جنوبی با 113 کمترین آمار تلفات را در این مدت داشتهاند.آمار مذکور نشان میدهد حوادث بالای ناشی از کار به رغم هزینههای گزاف برای کشور، همچنان یکی از ضعفهای حوزه ایمنی کار به شمار میرود و محیط غیرایمن کار در بسیاری از موارد علت وقوع این حوادث است.
محیطهای ناامن کاری، سالانه بیشترین قربانی را از کارگران میگیرد. شواهد نشان میدهد ایران از جمله کشورهایی است که بر محیطهای کارش کمترین استانداردهای ایمنی اعمال میشود و به همین دلیل همواره خطر مرگ و مصدومیت و ابتلاء به انواع بیماریها و از کارافتادگیها، کارگران را تهدید میکند. مرگ مظلومانه کارگران معدن یورت استان گلستان که در آن شماری از کارگران در زیر خروارها خاک مدفون شدند، مثال روشنی از رعایت نکردن استانداردهای ایمنی محل کار است. مثالهای فراوانی از این دست وجود دارد. مثالهایی که پایان تلخ همه آنان به مرگ کارگری ختم میشود.
بر اساس گزارشی که سازمان نظام پزشکی از قربانیان حوادث کار منتشر کرده است، سال 1392 بیشترین قربانی را طی 10سال گذشته به خود اختصاص داده است. بیشترین آمار تلفات با هزار و 994 فوتی در سال 1392 و کمترین آن با هزار و 225 فوتی در سال 1388 به ثبت رسیده است، ضمن آنکه در چند سال اخیر با رشد تلفات ناشی از حوادث کار مواجه بودهایم، به نحوی که در سال 1395 با رشد 10درصدی و در سال 1396 با رشد9/1درصدی تلفات مواجه بودیم.
اگر چه اغلب حوادث ناشی از کار با مشکلات معیشتی و عدم امنیت کاری کارگران رابطه مستقیم دارد، چرا که کارگری که به معاش فردای خود مطمئن نیست، دغدغهاش بر تمرکزش تاثیر میگذارد و آسیبپذیریاش در هنگام کار بیشتر میشود. اما اغلب افراد و رسانههایی که در زمینه کارگری فعال هستند، بیشتر به مشکل و معضلهای معیشتی کارگران میپردازند تا امنیت محیط کارشان. سوژه اغلب آنان بیکاری، حقوقهای عقب افتاده، دستمزدهای پایین، تعطیلی مراکز تولیدی، اخراجهای گسترده و روزانه و... کارگران است و نسبت به نبود امنیت محیط کاری حساسیت کافی ابراز نمیکنند.
سقوط از بلندی علت عمده مرگ کارگران
واقعیت این است که سالانه تعداد زیادی از کارگران در مراکز کار و عرصههای مختلف تولیدی و خدماتی، به دلایل مختلف مصدوم، معلول یا حتی جانشان را از دست میدهند. در این میان سهم کارگران ساختمانی از این حوادث بیشتر از کارگران بخشهای دیگر است. آمارها میگویند بیشتر از 20درصد تمام حوادث شغلی مربوط به بخش کار ساختمانی است. آمار حوادث در میان کارگران ساختمان آنقدر بالاست که کمتر کارگر ساختمانی با دو یا سه سال سابقه را میتوان دید که حادثه تلخی در حین کار را تجربه نکرده باشد. بنا به آمارهای سازمان تامین اجتماعی و مرکز آمار ایران، از هر سه کارگر ساختمانی، فقط یک نفر آنان به سن طبیعی بازنشستگی میرسد و دو نفر دیگر معلول یا ازکار افتاده میشوند. پس از کارگران ساختمانی که صدرنشین قربانیان حوادث کار هستند، بیشترین میزان مرگ و میر در محیط کار به کارگران معادن و کارگران صنایع اختصاص دارد.
براساس نظر سازمان پزشکی قانونی در عمده علت مرگ افراد در حین کار سقوط از بلندی است. بر اساس آمارهای موجود طی 10سال گذشته 6 هزار و 640 نفر از متوفیات حوادث کار بر اثر سقوط از بلندی جان خود را از دست دادهاند که5/41درصد از کل تلفات حوادث کار 10 ساله را در بر میگیرد.
اینکه چرا در باب چنین مساپلی شفافیت وجود ندارد و همیشه خبرنگاران با نوعی تناقض آماری مواجهند یک سوال اساسی است که نهادهای مربوطه باید به ان پاسخ دهند.