عضو کارگروه تخصصی فرونشست اصفهان از کشف شکاف عمیق در زیر مسجد «سید» خبر داد و آن را ناشی از عدم وجود متولی در بخش کنترل و مدیریت منابع آب سطحی و زیر زمینی اعلام کرد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی همراز، بهرام نادی در گفتگو با ایرنا گفت: آسیب های سازه ای بنای مسجد سید اصفهان از جمله تَرَک عمیق دیواره ها، گنبد و سقف در راستایِ تَرَک فرونشستی عمیق و طولانی ایجاد شده در زمین است و این تَرَک (Fissure) فرونشستیِ زمین هم پس از برداشت کاشی‌های کف به وضوح قابل مشاهده است.وی اظهار داشت: بخش اول آسیب‌های سطحی ومعماری بنا همانند تخریب کاشی‌های کف ناشی از نگهداری ناصحیح این بنای تاریخی است اما بخش دوم و اساسی آسیب‌ها به فرونشست زمین بازمی گردد.
نادی افزود: نشست نامتقارن زمین، ناشی از فرونشست و برداشت بی رویه آب‌های زیر زمینی سبب ایجاد ترک در زمین می شود و در ادامه، این ترک ها به سازه منتقل می‌شود، زیرا سازه‌های مصالح بنایی و تاریخی توان تحمل تنش‌های شدید ناشی از تَرَک زمین و فرونشست را ندارند.این متخصص سازه گفت: البته ترک‌های سازه ای مسجد سید ناشی از فرونشست را نباید در نبود متولی مسجد جستجو کرد بلکه این ترک ها ناشی از عدم وجود متولی در بخش کنترل و مدیریت منابع آب سطحی و زیر زمینی است.وی افزود: مرمت بنای مسجد سید بدون کنترل منابع آب زیر زمینی، ناپایدار خواهد بود و وقوع و بروز مجدد ترک و آسیب های سازه ای و غیر سازه ای دور از انتظار نیست. چگونه می‌توان امیدوار بود که اسکت سازه مصالح بنایی، بنا شده در منطقه ای با نرخ فرونشست تحمیلی 3تا 5 سانتیمتر در سال
(30تا 50سانتیمتر در 10سال) بتواند بدون شکست در مقابل این تنش غیر قابل تصور دوام بیاورد؟!
وی تاکید کرد: نتیجه این است که بدون مطالعه فرونشست شامل تعیین عمق و ابعاد ترک با ابزاری مشابه دستگاه نفوذگرِ رادار(GPR) و نرخ دقیق نشست نامتقارن با ابزاری مشابه دستگاه موقعیت یاب مکانی(GPS) نمی‌توان اقدام به مرمت سطحی کرد.
نادی گفت: نکته مهم این که در سال های گذشته بارها درباره آسیب های فرونشستی توضیح دادیم ولی متاسفانه نادیده گرفته و یا انکار شد. اکنون تعداد زیادی از شاخص‌های گچی نصب شده در مسجد علی قلی آقا در شمال مسجد سید به سبب فرونشستِ زیاد ریخته و از بین رفته اند و گنبد و ستون‌های مسجد جامع عباسی هم به دلیل فرونشست ، دچار ترک و کچ شدگی شده اند.وی تاکیدکرد: نبود برنامه جامع در کنترل فرونشست زمین و مدیریت صحیح بر منابع آب‌های سطحی و زیر زمینی در اصفهان سبب بلعیده شدن سازه‌ها از جمله میراث فرهنگی و سازه‌های تاریخی خواهد شد.
شکاف دیوار و گنبد
همچنین هادی اللهیاری مدیر گروه امانی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان گفت: با توجه به بازدیدهایی که از پارسال در مسجد سید داشتیم، یک شکاف از بیرون و پشت دیوار شبستانِ مسجد وجود دارد و به همین دلیل یک سونداژ در کف ایجاد و تقریبا 40سانتی متر از کف فرش مسجد را باز کردیم.
وی افزود: این شکاف عمیق است و وقتی به این میزان، سطحِ زمین شکاف باز کرده است، مطمئنا تا چند متر ادامه دارد و دلیلِ آن هم فرونشست است که بر اثر این فرونشست نامتقارن در جبهه شمالی مسجد به دلیل بار وارد شده از سمتِ گنبد، عوارض، بیشتر بروز پیدا کرده است. مطمئن هستیم که اگر برداشتنِ کف فرش‌ها را ادامه بدهیم و قسمت بیشتری را باز کنیم، این شکاف ادامه دارد./ انتهای پیام