کمک 30 هزار میلیارد تومانی دولت به صندوق‌های بازنشستگی

 محمود اسلامیان در نشست «اقتصاد کلان و تأثیر آن بر صندوق‌های بازنشستگی» با بیان اینکه هیچ کجا خارج از صندوق‌های بازنشستگی نمی‌توان علل مشکلات را بررسی و واکاوی کرد، گفت: اگر معضلاتی که امروز صندوق‌های بازنشستگی با آن دست به گریبان هستند به صورت دقیق بررسی و ریشه‌یابی نشود در حل آن مشکل‌ها در آینده نیز ناتوان خواهیم بود. وی ادامه داد:‌ نیازمند اصلاح ساختار و وضعیت صندوق‌های بازنشستگی هستیم. زمانی نفت در اقتصاد همانند یک پدر که از فرزندش پشتیبانی می‌کرد به کمک می‌آمد اما اکنون به مرحله‌ای رسیدیم که این پدر فوت کرده و دیگر نمی‌تواند نقطه اتکا باشد. پس با ادامه روند فعلی یا از بین می‌رویم یا می‌توانیم با تدبیر صحیح مشکلات را حل کنیم.
مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری با بیان اینکه دولت در سال گذشته حدود 30 هزار میلیارد تومان به صندوق‌های بازنشستگی کمک کرد اظهار کرد: 30 هزار میلیارد تومان معادل کل بودجه عمرانی کشور است.
تأثیرگذاری تصمیمات برنامه ریزان بر صندوق های بازنشستگی
به گزارش ایسنا، حجت‌الله میرزایی معاون اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز با بیان اینکه به باور ما صندوق‌های بازنشستگی پیچیده‌ترین نهادهای مالی دنیای امروز هستند و حساسیت آنها نسبت به تغییرات از بانک‌ها و سایر نهادهای مالی بیشتر است، گفت: بانک‌ها علاوه بر تغییرات اقتصادی از متغیرهای جمعیتی و اجتماعی نیز متأثر می‌شوند. از سوی دیگر میزان تأثیرگذاری تصمیمات حکمرانان و برنامه‌ریزان در همه جای دنیا بر صندوق‌ها بیشتر از بانک‌ها و سایر نهادهای ملی است.
وی به دو دسته اصلی متغیرهای تأثیرگذار بر رفتار صندوق‌ها اشاره کرد و گفت: متغیرهای دسته اول شوک‌های سیاستی هستند. به عنوان مثال تصویب قوانین و مقرراتی در مجلس و دولت تحت عنوان بازنشستگی‌های پیش از موعد، معافیت‌ها و سایر الزامات و تکالیف توانسته‌اند بر رفتار صندوق‌ها اثرگذار باشند. میرزایی ادامه داد: متغیرهای دسته دوم شوک‌های اقتصادی کلان هستند. این تکانه‌ها برخی برنامه‌ریزی شده و برخی برنامه‌ریزی نشده هستند. در برخی موارد سیاستگذاران آگاهانه منجر به بروز این امر می‌شوند و در برخی نیز این امر آگاهانه نیست. به عنوان مثال تورم یک شوک اقتصادی است که ممکن است وارد شود و بر رویه‌های اقتصادی صندوق‌ها اثرگذار باشد.
مدیرعامل اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین به روش‌های تأمین مالی، کسری بودجه‌ها و ساختار طرح‌های عمرانی اشاره کرد و گفت: در سال‌هایی به علت رکود، اعتبارات عمرانی کاهش یافت و ورودی‌های صندوق بازنشستگی را نیز تحت تأثیر قرار داده و منجر به کاهش آن شد. یا در سال‌های گذشته بخشی از بودجه دولت از طریق صندوق‌های بازنشستگی تأمین می‌شد و دولت طرح‌هایی چون بیمارستان‌سازی را به صندوق‌ها می‌سپرد یا دست به انتشار اوراق مشارکت و انتقال بخشی از منابع آنها می‌کردند. میرزایی تأکید کرد:‌ در مجموع فهرستی از متغیرهای چندگانه چون نرخ‌های تشدید سرمایه ثابت، ساختار و کارکردهای بودجه‌های دولتی، ترکیب طرح‌های عمرانی، نرخ تورم، وضعیت بازار سرمایه و... متغییرهای کلیدی هستند که روی صندوق‌ها اثر می‌گذارند. وی با طرح این پرسش که چه شد سرانجام صندوق‌های بازنشستگی به این جا رسید گفت: اقتصادی با رشد پایین را تجربه کردیم و در 4 دهه گذشته متوسط نرخ رشد اقتصادی ایران 4 درصد بوده است. در دوره‌هایی که درآمد‌های نفتی بالاتری داشتیم حتی نرخ رشد اقتصادی پایین‌تری را تجربه کردیم. با کاهش نرخ رشد اقتصاد، نرخ اشتغال نیز کاهش یافت و میزان رشد آن در 4 دهه گذشته 2 درصد بود. تأثیر مهم کاهش نرخ رشد اشتغال کاهش ورودی به صندوق‌های بازنشستگی و تأمین اجتماعی است.
میرزایی با بیان اینکه حیات صندوق‌های بازنشستگی که به روش DB اداره می‌شوند میزان ورودی‌های آن‌هاست، گفت: همزمان با کاهش ورودی‌ها نرخ خروجی از صندوق‌ها بسرعت افزایش یافته است که یکی از علل آن همان شوک سیاسی بازنشستگی پیش از موعد، عدم عمل به تعهدات از سوی دولت و تغییرات بازار سرمایه است، به عنوان مثال در خصوص تغییرات بازار سرمایه باید گفت طی دو سال گذشته صندوق بیمه اجتماعی عشایر و کشاورزان با کاهش ارزش بورسی روبه‌رو شده است که این موضوع می‌تواند بر اقتصاد این صندوق تأثیر بگذارد.
میرزایی ادامه داد: در واقع اقتصاد کلان هم از تغییر مجاری که ورودی‌ها را متأثر می‌کند و هم از تغییر مجاری که خروجی‌ها را متأثر می‌کند دائم قدرت پایداری صندوق‌ها را کم کرده است. اقتصاد کلان بشدت ناپایداری را تجربه کردیم و نرخ ارز بسیار نوسان‌دار بود. نامولد بودن و نرخ پایین رشد اقتصادی همگی ذخایر صندوق‌ها و فعالیت بنگاه‌ها را تحت تأثیر قرار داده است.
کاهش ارزش دارایی ها ی چند هلدینگ شستا
مدیرعامل اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه در همین راستا می‌توان گفت از دی 92 تا دی 94 ارزش روز دارایی‌های چندین هلدینگ اصلی شستا حدود 30 تا 40 درصد کاهش یافته است گفت: صندوق‌ها نمی‌توانند تعهدات نقدشونده روز خود را پرداخت کنند و این مسأله باعث شده سهم سرمایه گذاری‌ها در مصارف و درآمد صندوق‌ها بشدت کاهش یابد. وی ادامه داد:‌ بخش عمده‌ای از درآمد صندوق‌ها وابسته به دریافت حق بیمه‌هاست و تأمین اجتماعی در این خصوص شرایط بهتری دارد. در صندوق بازنشستگی کشوری 85 درصد منابع از محل کمک دولت، 10 درصد از محل حق بیمه‌ها و حدود 5 درصد از محل سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها تأمین می‌شود.
میرزایی با اشاره به کمک 25 هزار میلیارد تومانی دولت در سال گذشته به صندوق‌های بازنشستگی اظهار کرد: این میزان در سال 95 به 40 هزار میلیارد تومان می‌‌رسد و پیش‌بینی می‌شود سال بعد به 65 هزار میلیارد تومان برسد. بر این اساس دولت به سمتی می‌رود که ناچار شود در چند سال آینده نیمی از بودجه‌اش را بابت حقوق و دستمزد صرف کرده و فقط
عائله‌داری کند.
وی افزود: با اقتصاد بشدت پرنوسان و سیاست زده‌ای روبه‌رو هستیم که اثرات آن روی صندوق‌ها سرریز می‌شود و ناپایداری صندوق‌ها به ناپایداری اقتصادی و بی‌ثباتی اجتماعی در آینده منجر خواهد شد.