بیش از دو هزار سال پیش از میلاد مسیح ، افلاطون درباره شهری(کشوری) که بر بنیاد دادگری استوار باشد،تحقیق می کند اما از آن جا که هیچ یک از شهرهای موجود را دادگر نمی یابد بر آن می شود تا به ایده ساختن چنین شهری بیندیشد،کتاب پولی نیا ، نتیجه این ایده است، شهری که بر بنیاد دادگری استوار می شود و البته...
بیش از دو هزار سال پیش از میلاد مسیح ، افلاطون درباره شهری(کشوری) که بر بنیاد دادگری استوار باشد،تحقیق می کند اما از آن جا که هیچ یک از شهرهای موجود را دادگر نمی یابد بر آن می شود تا به ایده ساختن چنین شهری بیندیشد،کتاب پولی نیا ، نتیجه این ایده است، شهری که بر بنیاد دادگری استوار می شود و البته این شهر نیک یا مدینه فاضله با معیارهای افلاطون جز در ذهن وی به وجود نیامد. جهان واقعی ما پس از عصر فرا صنعتی با شهرهایی پر از تناقض ساخته شده است. شهرهایی که آدم ها را در خود و شلوغی شان می بلعد، ولی تنهایی دست از سر ساکنانش بر نمی دارد. شهرها با فضاهای شهری خود در شکل گیری هویت شهرنشینان نقش جدی ایفا می کنند و احساسات آدم ها با فضاهای شهری همواره در تعامل است؛ زیبایی و زشتی ، آراستگی و در هم آمیختگی و پاکیزگی و آلودگی به شهروندان منتقل می شود و در رفتار شهروندان انعکاس می یابد. فضاهای شهری آن قدر به ما نزدیک اند که گاهی اوقات اصلاً آن ها را نمی بینیم، این فضاها همان فضاهایی هستند که به تن همه شهروندان یک اندازه نیستند و به عبارت دیگر برای همه گروه ها ساخته نشده اند، در شهرها زنان به عنوان نیمی از جمعیت فارغ از طبقه، مذهب، نوع پوشش و ... سهمشان از فضای عمومی همواره در هاله ای از سؤال قرار داشته است؛ دیدی که فضاهای خصوصی را به زنان و فضاهای عمومی را به مردان اختصاص می داد هنوز حاکمیت خود را در شهرها از دست نداده است و امروز ورود زنان به برخی از اماکن عمومی و به طور خاص در ورزشگاه ها و استادیوم ها به بحثی چالشی تبدیل شده است ، حال آن که تا سه سال پیش برای ورود زنان به ورزشگاه ها و تماشای مسابقه های والیبال یا بسکتبال منعی وجود نداشت، اما اکنون همین ورود برای این دست از مسابقه ها به موضوعی مناقشه برانگیز تبدیل شده است تا آنجا که در نماز جمعه بیست و ششم خرداد ماه تهران دانشجویان حزب الله به جمع آوری امضاء مبنی بر این که باید از ورود زنان به ورزشگاه ها جلوگیری نمود، پرداختند؛ در همین رابطه طیبه سیاوشی شاه عنایتی، نایب رییس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی ، بیست و هشتم خرداد ماه در گفت و گو با ایلنا، گفت: هیچ منع قانونی برای ورود زنان به ورزشگاه ها وجود ندارد.
عدم دسترسی و یا نابرابری و عدم تساوی در دسترسی نیمی از شهروندان به فضاهای عمومی شهری به تبعیض منجر می شود و شهری که قرار است محل آرامش و رضایت شهروندانش باشد؛ می تواند به جایگاه عدم رضایت شهروندانش تنزل پیدا کند.
در سیستم سلسله مراتبی مازلو نیازهای اجتماعی به عنوان سومین مرتبه از هرم در فضاهای شهری از آنجا اهمیت پیدا می کند که فضاهای شهری دارای این پتانسیل است که می تواند محلی برای فعل و انفعال های اجتماعی باشد؛ زمانی که نیمی از شهروندان جامعه بر مبنایی نانوشته نتواند به فضاهای که در اختیار می توانند داشته باشد، دست یابد، در عمل شهروندان فرصت کنش را در حوزه عمومی از دست داده اند و در پاسخ فضاهای ساختگی و غیر واقعی ( مثل فضای سایبر ، شبکه های اجتماعی و ... ) با آن جایگزین می شود، که در نهایت به کنش های ساختگی و غیر واقعی می انجامد. شاید استفاده بیش از حد ما از شبکه های اجتماعی و فضای مجازی قابل درک باشد!
وقتی بیش از نیمی از آمار دانشجویان دانشگاه ها به زنان اختصاص می یابد و وقتی زنان پا به پای مردان کار می کنند نمی توان سهم آنها را از حقوق شهروندی نادیده گرفت. اصولاً ما برای شناخت ناگزیر از طبقه بندی هستیم ولی اگر با جداسازی و طبقه بندی افراد به زن و مرد به نقطه ای برسیم که گروهی از شهروندان را از گروهی دیگر جدا کنیم و برای هر کدام امتیازاتی قائل شویم، این جداسازی سر آغاز تبیعض است و از آن پس خیابان ها ، پل ها و دیگر نمادهای شهری فرصتی برای بزرگ تر شدن تبعیض می شوند. در واکنش به متراکم شدن محله ها و برجسته شدن غریبگی در فضاهای شهری با اصلاح ساختار موجود می توان بستری را برای مشارکت مؤثر بیشتر تمامی گروه ها (مانند سالمندان،معلولان،کودکان ، زنان و ... )برای حضور در محیط های شهری فرآهم آورد؛ اقداماتی نظیر اختصاص قسمتی از مترو یا اتوبوس های حمل و نقل شهری به زنان به بهبود حضور آنها در فضاهای شهری منجر شده است، با تسری این الگو می توان قسمتی از فضای ورزشگاه ها را به زنان اختصاص داد و حتی ورودی ها و خروجی ها را متناسب با حضور آنها طراحی کرد.حضور زنان در فضاهای شهری ضرورتی انکار ناپذیر است ،پاک کردن صورت مسئله ، ساده ترین راه ممکن است .
منبع: هفته نامه قاف قلم / پرستو ایرانپور