وبینار روابط و دیپلماسی فرهنگی ایران و اتیوپی با هدف بررسی تاریخچه روابط میان ایران و اتیوپی و...
وبینار روابط و دیپلماسی فرهنگی ایران و اتیوپی با هدف بررسی تاریخچه روابط میان ایران و اتیوپی و رویکردهای دیپلماسی فرهنگی میان دو ملت برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری مهر، با همکاری رایزنی فرهنگی ایران، معاونت پژوهشی دانشگاه شهید بهشتی، انجمن ایرانی مطالعات منطقه‌ای و انجمن علمی برنامه‌ریزی روابط فرهنگی اجتماعی، وبینار روابط و دیپلماسی فرهنگی ایران و اتیوپی برگزار شد.
در این وبینار آقایان خاکپور، سفیر سابق ایران در اتیوپی و یوناس آشین استادیار دانشگاه آدیس آبابا و بینه گبرو استادیار دانشگاه آداما از اتیوپی حضور داشتند.
در آغاز این نشست، عرب احمدی، استاد دانشگاه و دبیر نشست توضیحاتی در خصوص اهداف برگزاری آن ارائه و تاکید کرد: اینگونه وبینارها زمینه‌های مناسبی را برای تبادل نظر و دیدگاه‌های متخصصان و صاحب نظران در حوزه دیپلماسی فرهنگی فراهم خواهد کرد تا در راستای آن افق آینده روابط فرهنگی بین کشورها ترسیم گردد.
در ابتدا سخنرانان به تاریخچه روابط میان ایران و اتیوپی پرداختند و سپس رویکردهای دیپلماسی فرهنگی میان دو ملت مورد مداقه و بحث قرار گرفت. در ادامه خلاصه ای از متن سخنرانی های نشست می آید:
اتیوپی از معدود کشورهای قاره آفریقا است که پیشینه مناسبات آن با ایران به هزاران سال قبل و به زمان سلطنت کمبوجیه (۵۲۲-۵۲۹ ق.م) پادشاه هخامنشی و لشگرکشی وی به خاک مصر باز می گردد. کمبوجیه پس از فتح مصر، تصمیم به تصرف حبشه گرفت و چون از اوضاع و احوال این سرزمین بی اطلاع بود عده ای جاسوس را با هدایا و تحف گوناگون و با هدف آشنائی با موقعیت نظامی حبشه به آن دیار گسیل داشت. پس از بازگشت فرستادگان کمبوجیه از اتیوپی؛ شاه هخامنشی بدون در نظر گرفتن خطراتی که لشگرکشی به حبشه در برداشت سپاهی را مأمور تصرف آن کشور نمود با این حال پادشاه ایران هنوز یک پنجم راه را طی نکرده بود که با اتمام آذوقه و مواجه شدن با طوفان شن، از ادامه لشگرکشی به حبشه منصرف شد و پس از آن که قسمت بزرگی از سپاه خود را از دست داد به شهر تب بازگشت. کمبوجیه علیرغم بازگشت به مصر بر قسمت های شمالی حبشه دست یافت و بعدها برخی از حبشیان به عنوان سرباز در ارتش ایران به کار گرفته شدند.
مناسبات ایران و اتیوپی در دوره حاکمیت داریوش هخامنشی ادامه یافت (۴۸۶-۵۲۱ ق م) و وی در کتیبه های بیستون (سنگ نبشته بغستان) و نقش رستم از سرزمین کوشیا (حبشه) به عنوان جزئی از امپراطوری خود یاد کرده است. با این حال در این دوره ظاهرا تنها بخش های شمالی حبشه تحت سلطه ایران قرار داشته و بقیه این سرزمین دارای استقلال بوده است. در زمان سلطنت خشایارشا (۴۶۶-۴۸۶ ق.م) نیز گروهی از حبشیان که لباس آنها از پوست پلنگ و شیر بود و کمان ها و زوبین هایی بلند داشتند در لشکرکشی عظیم ایران علیه یونان شرکت داشتند. اطلاعاتی از روابط ایران و اتیوپی در دوره اشکانیان موجود نیست با این حال مناسبات ایران و اتیوپی در دوره ساسانیان (۶۵۲-۲۲۶ میلادی) توسعه یافت و مسائل تجاری و دریانوردی و حتی مسائل مذهبی در گسترش این روابط تأثیر بسزایی داشت. در زمان سلطنت قباد اول (۵۳۱-۴۸۸ م) امپراطور حبشه برای رفع اختلاف و دودستگی بین نصارای ایران نمایندگانی روحانی به ایران گسیل داشت. در این دوره دولت اتیوپی که دارای ناوگان دریایی بزرگی بود، در دریاهای جنوب در زمینه بازرگانی بنای رقابت با ایران را نهاد و به علت هم کیشی با رومیان همواره جانب روم را می گرفت. در دوره خسرو انوشیروان تشدید رقابت های طرفین در موضوع تجارت بویژه ابریشم و تسلط یر راه های دریائی منجر به تصرف سرزمین یمن توسط ایران گردید.
پس از فتح ایران توسط اعراب مسلمان، روابط دو کشور قطع شد و تا قرن هفدهم میلادی اطلاعاتی در مورد مناسبات دو کشور موجود نیست. بر اساس برخی شواهد موجود تجار ایرانی از اواسط قرن هفدهم داد و ستد خود را با کشور اتیوپی از سر گرفتند که این مراودات تاثیرات فرهنگی مختصری نیز بدنبال داشت و برخی لغات فارسی در زبان امهریک راه یافت. در کتابهای تاریخی اتیوپی نمونه‌های زیادی از حضور ایرانیان در شهرهای مهم کشور اتیوپی از جمله حرار و دیره داوا در قرون هفده و هجده میلادی ذکر گردیده که نمایانگر مراودات تجاری و فرهنگی میان دو کشور بوده است.
سپس هر یک از سخنرانان نسبت به فرصت ها و چالش های موجود در روابط رسمی و همچنین روابط فرهنگی اشاراتی نمودند که عبارت بودند از:
فرصت :
۱) اشتراکات فرهنگی، زبانی و دینی در میان دو کشور
۲) وجود لغات مشترک در زبان فارسی و امهریک
۳) وجود جریان متصوفه در اتیوپی
۴) برگزاری دوره های آموزش زبان فارسی و ایرانشناسی در رایزنی فرهنگی و دانشگاههای اتیوپی
۵) اعطای بورس تحصیلی به دانشجویان اتیوپیایی در دانشگاه های ایران
۶) برقراری روابط اقتصادی میان ایران و اتیوپی
۷) حمایت اتیوپی از جمهوری اسلامی ایران در کلیه مجامع بین المللی
۸) اتیوپی به عنوان پایتخت قاره آفریقا میتواند بعنوان نقطه کانونی فعالیت های ج.ا.ایران باشد.
۹) وجود سبک های موسیقی و فولکلور مشترک در دو ملت
چالش ها:
۱) نداشتن سفارتخانه اتیوپی در ایران
۲) وجود محدودیت ها ایجاد شده از تحریم به جهت حضور توریسم های دو کشور برای بازدید
۳) وجود رقبای منطقه ای در این کشور و ایجاد محدودیت هایی برای فعالیت
۴) مشکلات قومی و دینی در اتیوپی و حساسیت های دولت در این خصوص برای حضور در عرصه های دینی.
۵) مشکلات اقتصادی در اتیوپی که فعالیت های فرهنگی را تحت الشعاع خود قرار داده است.