دبیر ستاد عالی کانون‌های فرهنگی – هنری مساجد کشور با اشاره به اینکه چگونگی تبلیغ غدیر خود یک امر...
دبیر ستاد عالی کانون‌های فرهنگی – هنری مساجد کشور با اشاره به اینکه چگونگی تبلیغ غدیر خود یک امر مهم است، گفت: گاهی یک پیام کوتاه از واقعه غدیر توسط تکنولوژی رسانه‌ای امروز مانند پادکست، اینفوگرافی، عکس نوشتار و ... می‌تواند یک مفهوم عالی را در عین جذابیت به مخاطب منتقل کند و این وظیفه تبلیغی، تبیینی و ترویجی همه ما است و تنها حوزه‌های علمیه وظیفه رساندن پیام غدیر به دیگران را ندارند.
حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌رضا ارزانی در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص واقعه غدیر و چگونگی اطلاع‌رسانی و تبلیغ این واقعه مهم به سراسر دنیا، اظهار کرد: حرکت غدیر و واقعه غدیر این رخداد عظیم بسترسازی برای حکمرانی در جهان اسلام است، به طور کلی ما در واقعه غدیر تنها یک انتصاب ساده را شاهد نبودیم بلکه غدیر استمرار حرکت انبیاء، استمرار اسلام واقعی و به طور واقع استمرار حرکت ۲۳ ساله نبی اسلام حضرت محمد(ص) است.
وی با طرح این پرسش که چگونه می‌توان این حرکت عظیم را به سر منزل مقصود رساند، خاطر نشان کرد: خداوند در آیه۶۷ سوره مائده خطاب به پیامبر (ص) می‌فرمایند: «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ ۖ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ»، براساس این آیه چنانچه پیامبر (ص) در موضوع غدیر کوتاهی می‌کرد به مثابه این بود که رسالت او ناتمام مانده است، زیرا خداوند متعال در موضوع غدیر به رسول اکرم (ص) دستور داد «ای پیامبر رسالت تو تنها با انتقال پیام غدیر تکمیل می‌شود».
دبیر ستاد عالی کانون‌های فرهنگی – هنری مساجد کشور بیان کرد: زمانی حرکت رسول خدا (ص) و انبیاء الهی مستمر و به نتیجه می‌رسید که واقعه غدیر رخ دهد، بنابراین وظیفه همه ما این است که در استمرار واقعه غدیر و تبلیغ آن از هیچ تلاشی فروگذار نباشیم، اما اینکه چگونه این واقعه بزرگ را تبلیغ کنیم نکته بسیار مهمی است، متاسفانه برخی واقعه غدیر را تنها برای شیعیان معرفی می‌کنند. این در حالی است که غدیر استمرار حرکت تمام انبیاء و نه فقط رسول خدا (ص) یا معرفی امیرالمومنین (ع) است.
ارزانی اظهار کرد: نباید با موضوع غدیر تک‌بعدی برخورد شود زیرا واقعه غدیر زندگی براساس الگوهای الهی و نظمی است که خداوند برای جامعه بشری ابلاغ می‌کند. البته هر کسی بخواهد در مسیر معرفی غدیر قرار بگیرد باید این واقعه بزرگ را خوب بشناسد.
تا به حال چندبار خطبه غدیر را خوانده‌ایم !
وی با اشاره به خطبه غدیر افزود: جامعه امروز و حتی افراد بارها باید از خود این سوال را داشته باشند که تا به حال چند بار خطبه غدیر را خوانده‌اند.
دبیر ستاد عالی کانون‌های فرهنگی – هنری مساجد کشور یادآور شد: در زمینه تبلیغ بسیاری از مسابقات در خصوص معرفی خطبه غدیر در گروه‌های سنی کودک، نوجوان و جوانان برگزار می‌شود و حتی کانون‌های فرهنگی – هنری مساجد نیز در برخی استان‌ها طی سال‌های گذشته این مسابقات را برگزار کردند. این موضوع خود یک راه برای تبلیغ واقعه غدیر به شمار می‌رود.
غدیر یک منشور زندگی اسلامی براساس مولفه‌های دینی است
وی تصریح کرد: در خطبه غدیر یک منشور زندگی اسلامی را شاهد هستیم. در واقع یک ابتدا و انتها برای دین و دینداری و زندگی براساس مولفه‌های دینی را می‌بینیم. در این خطبه یک شناخت از حرکت پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) تا شناخت امام زمان (عج) را بارها دیده و به آن شناخت پیدا می‌کنیم، در واقع این جایگاه ویژه در این خطبه دیده شده است.
ارزانی با اشاره به کلام رسول خدا (ص) در روز غدیر اظهار کرد: پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «ای مردم آیا من بر شما اولی هستم، آیا شما زندگی براساس مولفه‌های دین را می‌پذیرید، آیا می‌خواهید براساس سنت‌های خود زندگی کنید یا می‌خواهید یک زندگی نظام‌مند را تجربه کنید، آیا شاخص شما من هستم و اگر من را می‌پذیرید باید مدل زندگی جدید را بپذیرید»، در این خطبه پیامبر اکرم (ص) سعی داشت مدل زندگی جدید را به جامعه آن روز معرفی کند. به همین منظور در روز غدیر آنچه را که به عنوان سبک زندگی به جامعه معرفی کرد به تمام مردم ابلاغ شد، اما نکته‌ی حائز اهمیت این است که رسول خدا (ص) هیچ اجباری را برای پذیرش مدل زندگی جدید برای مردم قائل نبود به همین منظور پیامبر اکرم (ص) در ابتدای خطبه خود از مردم اقرار می‌گیرد که اگر من را می‌پذیرید باید مدل زندگی خود را به شکلی که خداوند متعال گفته است تغییر دهید.
وی با بیان اینکه در تبلیغ واقعه غدیر ابتدا خود فرد باید شناخت کاملی را از این اتفاق مهم داشته باشد، گفت: هر اندازه کتاب‌ها و مقالات متعدد در مورد این خطبه نوشته شود کم است، زیرا ظرفیت پرداختن به این خطبه بسیار بالاست. امروزه هر اندازه به معلومات و مکشوفات در این حوزه می‌رسیم باید از منظر رسانه‌ای و فضای مجازی به آن بپردازیم، زیرا هر مطلب تازگی و نوآوری خود را دارد.
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: بیان واقعه غدیر بازگو کردن یک واقعه تاریخی صرف به شمار نمی‌رود برای تبلیغ پیام غدیر خواندن حداقل یکبار این خطبه الزامی است، زیرا در مطالعه این خطبه هر انسانی متوجه می‌شود که تکلیف او در مسیر زندگی چیست و باید چه راهی را انتخاب کند. در این خطبه به حضرت آدم تا حضرت ولی‌عصر (عج) اشاره شده است. در این خطبه وظیفه هرانسان اخلاق‌مداری، خدامحوری و زندگی براساس مبانی دینی و اسلامی مشخص شده است. ما به عنوان یک انسان آزاده می‌توانیم زندگی الهی یا غیرالهی را انتخاب کنیم و در این راستا مختار هستیم، اما فراموش نکنیم که زندگی الهی مسیری دارد که خداوند در خطبه غدیر آن را مشخص کرده است.
پیام غدیر برای تمام مردم دنیا با هر عقیده، دین و فرهنگی است
دبیر ستاد عالی کانون‌های فرهنگی – هنری مساجد کشور با اشاره به اینکه بنیادها و نهادهای مختلف باید در قالب محسوس‌تر در بین خانواده‌ها، مساجد و آحاد جامعه دهه امامت و ولایت را بیش از پیش تبلیغ کنند، ادامه داد: رساندن پیام غدیر امر بسیار مهمی است اما این پیام را نباید تنها در بین مردم خود و حتی صرفا در میان شیعیان معرفی و تبلیغ کنیم. در واقع پیام غدیر برای تمام مردم دنیا با هر عقیده، دین و فرهنگی است، بنابراین باید تمام تلاش خود را در تبلیغ غدیر به کار بگیریم تا اسلام واقعی و تشییع به خوبی برای مردم دنیا تبیین شود.
وی در ادامه افزود: در جامعه بشری تبلیغ غدیر یک ضرورت است اما در عین حال نحوه‌ی تبلیغ و اطلاع رسانی نیز بسیار مهم است، امروز باید از فضای ارتباطات و رسانه‌ای حداکثر بهره را ببریم. در تبلیغات خود باید مولفه‌هایی را در نظر بگیریم که جامعه بشری امروز راحت‌تر با آن ارتباط برقرار می‌کند، زیرا واقعه غدیر یک رویداد تاریخی با حجم قابل توجهی از اتفاقات مهم، مفاهیم به‌روز و قابل استفاده در تمام دوران‌ها است که به سادگی نباید از کنار آن گذشت.
بیعت زنان در واقعه غدیر توجه به مشارکت سیاسی اجتماعی آنان در سرنوشت جامعه بود
ارزانی با ذکر خاطره‌ای از سخنرانی خود در یکی از کلیساهای نیوزلند خاطر نشان کرد: زمانی که بنده برای سخنرانی در این کلیسا دعوت شدم در بخشی از صحبت‌های خود گفتم که برای بنده باعث افتخار است که در کشوری حضور دارم که اولین حق رای به زنان را از سال ۱۸۹۷ داده است، در واقع ۱۲۷ سال قبل کشور نیوزلند برای زنان مشارکت سیاسی و اجتماعی را یک حق دانسته است. اما در ادامه سخنرانی خود به واقعه تاریخی غدیر اشاره کردم و گفتم که حضرت محمد پیامبر اسلام (ص) در قرن‌ها پیش در جزیره‌العرب با آن فضای خاص خود مدلی را ابداع کرد که زنان حق رای داشته باشند که متاسفانه این امر در جایی ثبت نشده است.
دبیر ستاد عالی کانون‌های فرهنگی – هنری مساجد کشور ادامه داد: در واقعه غدیر مدل بیعت کردن زنان با امیرالمومنین علی (ع) یک اتفاق ویژه است که نباید از آن غفلت کرد. رسول اکرم (ص) در موضوع بیعت با امیرالمومنین علی(ع) می‌توانست عدم حضور زنان را مطرح کند، اما زمانی که زنان به عدم مشارکت سیاسی و اجتماعی خود در این واقعه مهم اعتراض کردند حضرت محمد (ص) نه تنها نسبت به این موضوع مخالفتی نشان نداد، بلکه سریعا چادری را آماده و شیوه‌ی جدیدی را برای بیعت زنان با امیرالمومنین (ع) را تدارک دید، به این شکل که در یک چادر مخصوص تشت آبی را فراهم و در حالی که یک دست امیرالمومنین (ع) در تشت قرار داشت هر یک از زنانی که قصد بیعت با ایشان را داشته می‌توانستن دست خود را در قسمت دیگری از تشت قرار داده و حضورا بیعت خود را اعلام کنند.
غدیر نیازمند یک پژوهش آکادمیک است
وی تصریح کرد: متاسفانه در یک کار آکامیک به خطبه غدیر پرداخته نشده است این در حالی است که پژوهش‌های آکادمیک بسیار تاثیرگذار هستند، همچنین امروز ما با حجم زیادی از رسانه‌های خارجی روبه‌رو هستیم که نتوانستیم واقعه غدیر را به زبان‌های مختلف به آنها منتقل کنیم. در همین موضوع بیعت کردن زنان با امیرالمومنین (ع) در واقعه غدیر اتفاق مهمی رخ می‌دهد اما از آن غفلت شده است. از این نمونه‌ها در واقعه غدیر بی‌شمار وجود دارد، حتی در واقعه غدیر با وجود آنکه رسول اکرم (ص) حکم خداوند را به همه مردم ابلاغ و تمام آنها موظف به تبعیت از این حکم بودند، ایشان به همه کسانی که در آنجا حضور داشتند اجازه تصمیم‌گیری برای زندگی‌شان را داد.
دبیر ستاد عالی کانون‌های فرهنگی – هنری مساجد کشور با طرح این پرسش که باید دید انسان معاصر چگونه می‌تواند پیام غدیر را دریافت و به دیگران منتقل کند، اظهار کرد: انسان باید با رجوع به خطبه غدیر ببیند به عنوان یک زن، مرد، نوجوان و جوان و حتی یک کودک در هر جای دنیا که زندگی می‌کند چه پیامی می‌تواند از این خطبه استخراج کند، در واقع این پیام باید ابتدا بومی‌سازی و سپس برای همه ارسال شود و نحوه ارسال این پیام هم باید با استفاده از وسائل ارتباطی امروز به خصوص فضای مجازی باشد. پیامبر اکرم (ص) جامعه‌ای را در این خطبه معرفی می‌کند که منطبق با تمام مدل‌های امروزی است و آنچه را امروز جوامع بشری به عنوان یک ارزش در بین خود می‌شناسند پیامبر اکرم (ص) در آن زمان به آنها پرداخته است، بنابراین باید این موارد با ادبیات امروزی برای جوامع حال حاضر بازگو شود.
از ابزار رسانه‌ای امروز برای تبلیغ غدیر غافل نشویم
ارزانی با اشاره به ضرورت استفاده از تکنولوژی رسانه‌ای امروز برای انتقال پیام غدیر، گفت: گاهی یک پیام کوتاه از واقعه غدیر توسط تکنولوژی رسانه‌ای امروز مانند پادکست، اینفوگرافی، عکس نوشتار و ... می‌تواند یک مفهوم عالی را در عین جذابیت به مخاطب منتقل کند و این وظیفه تبلیغی، تبیینی و ترویجی همه ما است. نه تنها حوزه‌های علمیه بلکه همه آحاد جامعه برای رساندن پیام غدیر وظیفه دارند.
وی ابراز کرد: رسول اکرم (ص) نیز در خصوص اطلاع‌رسانی خطبه غدیر بهترین زمان و بهترین نوع انتقال را انتخاب کرد. حجة‌الوداع یک انتخاب مهم زمانی بود، زیرا آخرین حج پیامبر اکرم (ص) به شمار می‌رفت و بهترین فرصت برای انتقال این رسالت الهی در بهترین مکان یعنی غدیر بود، زیرا منطقه غدیر تنها نقطه‌ای است که تمامی حجاج از آنجا به سمت دیار خود تقسیم می‌شوند، اما همیشه این سوال پیش می‌آید که چرا پیامبر اکرم (ص) بعد از ایام حج و در حالی که تمامی حجاج در یک مکان و قابل دسترسی‌تر بودند، این موضوع را بیان نکرد. در پاسخ باید گفت واقعه غدیر یک اتفاق جدید و نو را قرار بود رقم بزند پس نیازمند یک فضای جدید بود، همانطور که در یک بیابان خشک خانه خدا ساخته شد و محل عبادت و برقراری ارتباط مردم دنیا قرار گرفت، دقیقا غدیر هم در یک منطقه خشک و غیراستراحتگاهی قرار داشت تا در عین نبود هیچ اعتبار دنیایی خداوند پیام خود را ابلاغ و زندگی جدیدی را به مردم دنیا معرفی کند.
دبیر ستاد عالی کانون‌های فرهنگی – هنری مساجد کشور اضافه کرد: احیاء این منطقه با معنویت همراه بود، در اصل یک کار معنوی همراه با کار اجتماعی، سیاسی و فرهنگی – عبادی همراه شد تا تمام ادوار زندگی بشر نه فقط مسلمانان یا شیعیان را تغییر دهد، پس زمان این کار ویژه بعد از حجة‌الوداع و در منطقه غدیر بود حتی در این اتفاق مهم هیچ خواص و هیچ یک از مسلمانان گذشته و جدید مدنظر نبود، بلکه همگان به یک چشم برای این ابلاغ مدنظر قرار گرفتند.
ارزانی خاطر نشان کرد: همه کسانی که در این اجتماع حضور داشتند مخاطب پیام غدیر بودند. پیامبر اکرم (ص) در بزنگاه تقسیم حجاج به سرزمین خودشان این پیام را ابلاغ کردند. حتی رسول اکرم (ص) برای انتقال پیام خداوند بهترین آرایش صحنه‌ای را برای انتقال این خطبه انتخاب کرد. ایشان تعداد زیادی از جهاز شترها را بر روی هم قرار داد تا همگان، ایشان و امیرالمومنین (ع) را ببینند تا همه آنچه که در حال رخ دادن بود برای همگان ملموس و محسوس باشد تا در آینده هیچ جای گلایه و اعتراضی مبنی بر اینکه رسول خدا (ص) چه کسی را انتخاب کرده است وجود نداشته باشد.
دبیر ستاد عالی کانون‌های فرهنگی – هنری مساجد کشور با اشاره به اینکه خطبه غدیر تنها بیان یک خطبه صرف با یک ساعت مشخص نبود، اظهار کرد: در رابطه با انتقال پیام غدیر تمام کسانی که در این منطقه حضور یافتند سه شبانه‌روز در برکه غدیر چادرهای خود را مستقر و به استراحت پرداختند، زیرا واقعه غدیر از زمان ابلاغ تا بیعت با امیرالمومنین (ع) چند روز به طول انجامید، بهترین مدل در آن زمان برای پیمان بستن با شخصی نیز همین بیعت به شمار می‌رفت که امروزه از آن با عنوان رای‌گیری یاد می‌شود.
ارزانی گفت: تمام اتفاقات در خطبه غدیر ابداعی است، زمانی که خداوند بشارت دختران را به جامعه زمان پیامبر (ص) داد مردم نمی‌دانستند که چه باید کنند، آن زمان وقتی دختران به دنیا می‌آمدند خانواده‌هایشان یا از قبیله خود کوچ کرده یا با خفت و خاری فرزند خود را بزرگ و یا او را زنده به گور می‌کردند، حال در این شرایط و فضا قرار بود یک حکمرانی جدید صورت پذیرد، در واقع پیامبر اکرم (ص) در این شرایط می‌خواست مدل جدیدی از زندگی را به مردم دنیا ابلاغ کند که در آن مردان و زنان به یک اندازه قابل احترام هستند.
انتهای پیام