سميه قنبري| «شهرداري اصفهان تاكنون هيچ مجوز قانوني براي فعاليت در پهنه اكولوژيك و باستاني كوه صفه و قلعه شاهدژ دريافت نكرده و همه اقدامات انجام‌شده در آنجا كه جزو اراضي ملي و خارج از محدوده شهر اصفهان است؛ فاقد مجوز و غيرقانوني است».
اين تمام پاسخ حجت‌الله غلامي، مديركل راه و شهرسازي استان اصفهان به تخلفات آشكار شهرداري در كوه صفه است. تخلفاتي كه بنا بر آيين‌نامه اجرايي ماده (33) قانون نظام‌مهندسي و كنترل ساختمان مصوب سال 1374، فصل هشتم ماده (30) وزارت مسكن و شهرسازي، ناظر عالي در رعايت ضوابط شهرسازي است و در صورت مشاهده تخلف بايد آن را پيگيري و حتي به مراجع قضايي اعلام كنند. قانوني كه گويا مانند بسياري ديگر از قوانين براي اجرا نكردن نوشته‌شده است. همچنين طبق ضوابط طرح تفضيلي مصوب 1372 براي منطقه صفه كاربري پارك كوهستاني تعريف‌شده و هرگونه ساخت‌وساز در آن ممنوع است. اداره كل راه و شهرسازي استان از ابتدا بر اين اقدامات خلاف قانون چشم‌بسته و احتمالا جز ارسال يكي دو استعلام اقدام ديگري انجام نداده است. چرا كه اگر مجوزي صادر شده بود اداره راه و شهرسازي به عنوان يكي از اعضاي شوراي برنامه‌ريزي استان بايد از چند و چون اطلاع كامل داشته باشد. گويا مديران تازه‌نفس و مدافعان حقوق شهروندي در شهرداري اصفهان هم ترجيح داده‌اند مسير مديران قبلي را ادامه دهند. هرچند در كلام خود را قانون‌مند و مدافع حقوق شهر و شهروندي معرفي مي‌كنند. به طور نمونه قدرت‌الله نوروزي، شهردار حقوقدان و اصلاح‌طلب اصفهان در بيست و هفتمين نشست «اصفهان فردا» در جمع فعالان محيط‌زيست اصفهان گفت: «طبق اصل 50 قانون اساسي توسعه اقتصادي كه منجر به تخريب محيط‌زيست شود، ممنوع است»؛ اما گويا طبيعت كوه صفه از اين قانون مستثني است و شهرداري سال‌ها با راه‌اندازي تله‌كابين، رستوران، كافي‌شاپ، تردد تاكسي تا ارتفاعات و... كوه صفه و شاهدژ اصفهان را تخريب كرده است. منطقه‌اي استثنايي و غيرقابل جايگزين و داراي ارزش‌هاي هويتي، تاريخي و طبيعي كه قابليت ثبت ملي دارد؛ اما به دليل قصور سازمان ميراث فرهنگي تاكنون اين مهم محقق نشده است. هرچند كه ثبت ملي هم نمي‌تواند كوه صفه را از آسيب توسعه ناشيانه مديريت شهري در امان نگه دارد. به گفته «فريدون الهياري» مديركل ميراث فرهنگي استان اين سازمان از سال 95 تاكنون در حال تدوين حريم شاهدژ و صفه است تا امكان اجرايي ضوابط آثار تاريخي بر آن فراهم شود. در حالي الهياري با خوش‌بيني به رعايت حريم سخن مي‌گفت كه در همان مقطع زماني شهرداري اصفهان در حال ساخت خيابان آقا نجفي در فاصله 50 متري مسجد شيخ لطف‌الله و در حريم ميدان نقش‌جهان بود. خياباني كه طبق معمول بدون مجوزهاي لازم و تاييد شوراي عالي معماري و شهرسازي احداث آن آغاز شد. جدي‌ترين دفاع سازمان ميراث سازمان ميراث فرهنگي از قلعه شاهدژ در اقامه شكايتي خلاصه شده كه از سه سال پيش تقريبا مسكوت باقي‌مانده است. اخيرا علي معيني، مديرعامل شركت توسعه گردشگري سپاهان وابسته به شهرداري اصفهان در اظهارنظري اعلام كرد: «ديگر امكان حذف كامل تله‌كابين با توجه به هزينه‌هايي كه از جيب مردم انجام‌شده است وجود ندارد و آسيبي كه خط دو تله‌كابين مي‌توانسته به شاهدژ وارد كند ديگر اتفاق افتاده و در حال حاضر آنچه به منظر مجموعه طبيعي تفريحي صفه آسيب مي‌زند دكل‌هاي ارتباطي و مخابراتي است». در واقع معيني تخلفات را ناديده گرفته و تنها وجود چند دكل را عامل تهديد براي كوه و قلعه ساساني شاهدژ مي‌داند. اين اظهارنظر در حقيقت مهر تاييدي است بر عزم جدي شهرداري تا به فعاليت‌هاي غيرقانوني در صفه ادامه دهد. طبق پيگيري‌هاي صورت گرفته رييس شوراي شهر و شهرداري اصفهان تاكنون به استعلام‌هاي بازپرس و ديوان محاسبات درباره كوه صفه جواب نداده است. در مقابل هستند دوستداران اصفهان و فعالان مدني كه با طرح شكايت و پيگيري‌هاي متعدد در صدد احقاق حق و پاكسازي ساخت و سازهاي غيرقانوني از عرصه تاريخي و طبيعي كوه صفه هستند. «احسان رعنايي» فعال محيط‌زيست درباره آخرين اقدامات صورت گرفته در پرونده صفه مي‌گويد: موضوع ساده و قابل اجرا است براي حفظ كوه صفه و قلعه شاهدژ بايد تمامي ساخت و سازها پاكسازي و دست شهرداري از دخالت و خودسري در كوه كوتاه شود. طي دو سال گذشته به دفعات مسوولان شهر و استان به‌طور كامل در جريان تخلفات انجام شده در كوه صفه قرار گرفتند و از امسال، پيگيري نهادهاي مدني به منظور اطلاع‌رساني و آگاهي نهادهاي فرادستي نظام جمهوري اسلامي ايران متمركز شده است. به عنوان نمونه، گزارش سهل‌انگاري مديران شهر و استان به بازرسي و هيات تخلفات وزارت كشور ارايه شده است. رعنايي همچنين ادامه داد: قرار نيست مسوولان اصفهان چند ماه پاسخ ده‌ها تماس و پيام فعالان محيط زيست و فعالان مدني را ندهد اما در مقابل از فاجعه‌اي به نام پروژه هتل هما در كوه صفه دفاع كنند! قرار نيست شوراي شهر اصفهان پاسخگويي به نامه ده‌ها باستان‌شناس فرهيخته پيرامون شاهدژ را از عملكرد سازمان نوسازي تفحص نكند، قرار نيست شهردار در فرانسه براي حفظ محيط زيست جهان تز بدهد و نسبت به كوه‌خواري در شهر خودش بي‌تفاوت باشد. اگر تاريخ و طبيعت اصفهان براي‌شان مهم نيست جاي خود را به مسوولان شايسته‌تري بدهند. اين فعال محيط زيست با بيان اينكه مسووليت سلامت و جان شهروندان بر عهده شهرداري است، گفت: دخالت‌هاي خودسرانه در پيكر كوه صفه سبب شده تا افراد ناوارد را به ارتفاعات بكشانند؛ لذا خانواده قربانيان بايد شكايت كنند و ما هم اخيرا موضوع را در دادستاني مفصل مطرح كرده و در حال پيگيري هستيم. رعنايي با اشاره به پيگيري هاي انجام شده از سوي ديوان محاسبات كشور گفت: تاكنون شهرداري اصفهان به استعلام ديوان محاسبات براي هزينه پروژه‌هاي كوه صفه و واگذاري اراضي ملي براي هتل‌سازي پاسخ نداد و درنتيجه پرونده‌اي براي اين موضوع تشكيل و موضوع از طريق داديار پرونده در حال پيگيري است. همچنين در كميسيون اصل نود مجلس نيز شكايتي درباره صفه اقامه شده و قرار است گروهي از اين منطقه بازديد داشته باشند. رعنايي با اشاره به شكايت حدود هزار شهروند به شوراي حفظ حقوق بيت المال كشور تصريح كرد: اخيرا كارشناس پرونده تعيين و معاون دادستان كل كشور مستحضر شده است.